Advanced
Trauma
Life
Support
ATLS
AIRWAY – drogi oddechowe z protekcją odcinka szyjnego kręgosłupa
BREATHING – oddech
CIRCULATION – krążenie
DISABILITY – stan neurologiczny
EXPOSURE – środowisko
AIRWAY – drogi oddechowe
Obowiązuje zawsze ochrona odcinka szyjnego kręgosłupa. Często powtórna ocena kliniczna chorego.
W badaniu zwrócić uwagę na:
– ciała obce ( np. zęby),
– złamania w obrębie twarzoczaszki,
– penetrujące rany szyi z uszkodzeniem naczyń, tchawicy, krtani.
W badaniu palpacyjnym zwrócić uwagę na- złamania.
Ponadto należy zwrócić uwagę na nienormalne dźwięki taki jak chrapanie, bulgotanie, stridor, charkot, itp.
LECZENIE
Tlen – duży przepływ
Unieruchomienie szyjnego odcinka kręgosłupa ( ortezy, kołnierze, unieruchomienie ręczne)
Uniesienie żuchwy, ostrożne uniesienie policzków,
odessanie poprzez usta ( w przypadku urazów twarzy)
maski ustno- gardłowe i nosowo-gardłowe
konieczna ocena pod kątem intubacji
BREATHING – oddech
WSKAZANIA DO SZTUCZNEJ WENTYLACJI
- Bezdech – niska GCS, porażenie nerwowo-mięśniowe
- Nieadekwatny postęp akcji ratunkowej – tachypnoea, hypoxia, hypercarbia, sinica
- Ciężkie uszkodzenia mózgu wymagające hiperwentylacji
OSTATECZNE ZAOPATRZENIE DRÓG ODDECHOWYCH
- Rurka ustno-krtaniowa
- Rurka nosowo-krtaniowa
- Zaopatrzenie chirurgiczne
ZAOPATRZENIE CHIRURGICZNE DRÓG ODDECHOWYCH
- Niemożność intubacji
- Natychmiastowe udrożnienie dróg oddechowych – wprowadzenie igły przez chrząstkę tarczowatą
- Tracheostomia chirurgiczna
- Pasaż rurki tracheostomijnej – nie jest zalecana u dzieci poniżej 12 r. życia
CIRCULATION
- Kontrola krwawienia
- Badanie – określenie poziomu i miejsca krwawienia, koloru skóry, zewnętrznych oznak utraty krwi
- Badanie palpacyjne – zimne kończyny, tętno ( zwrócić uwagę na B-blokery),
ciśnienie krwi, diureza –cewnik do pęcherza
- Krwawienie
– ostra utrat objętości krwi krążącej – najczęstsza przyczyna wstrząsu u chorego urazowego
– prawidłowa ilość krwi krążącej to 7% masy ciała ( 5 litrów u 70 kg człowieka)
– klasy krwawienia: Klasa I ( utrata więcej niż 750 ml-15% objętości krwi), klasa II ( 750-150 ml -15-30% objętości krwi), klasa III (1500-2000 ml -30-40% 0bjętości krwi), klasa IV ( powyżej 2000ml – powyżej 40% objętości krwi).
LECZENIE
- Dwie duże kaniule do żył ( 14 G)
- Ciepłe płyny dożylnie ( krystaloidy, koloidy , krew )
- Zabezpieczenie i badanie krwi – próba krzyżowa, morfologia, parametry krwawienia i krzepnięcia, badania biochemiczne
- Zabezpieczenie przed hypotermią
- Zwrócenie uwagi na wstrząs niekrwotoczny – kardiogenny- uraz serca, tamponada serca, zatory tłuszczowe, odma prężna, uraz rdzenia kręgowego ( niskie ciśnienie, prawidłowy puls)
- Ekg, stały monitoring
DISABILITY
- Szybka ocena stanu neurologicznego
A – Alert – chory czujny, żwawy, o prawidłowych reakcjach
V – Responds to Vocal stimuli – reaguje na bodźce głosowe
P – Responds to Painful stimuli – reaguje na bodźce bólowe
U – Unresponsive – bez reakcji
GCS
EXPOSURE
- Badanie rozebranego pacjenta
- Zabezpieczenie przed działaniem szkodliwego środowiska zewnętrznego